Liposukcja w leczeniu obrzęków limfatyczno – tłuszczowych
Obrzęki limfatyczno - tłuszczowe rozwijają się najczęściej w wyniku wycięciu węzłów chłonnych pachowych i radioterapii podejmowanych celem leczenia raka piersi. Stanowią one poważny problem chorobowy. Zniekształcona, ciężka kończyna powoduje znaczne obciążenie fizyczne i psychiczne, ograniczając zdolność do codziennego funkcjonowania i ograniczając jakość życia. Liczba pacjentek z obrzękami kończyn górnych zwiększa się, z powodu nasilenia zapadalności na raka piersi oraz poprawy przeżywalności. Stosowane rutynowo metody leczenia zachowawczego i operacyjnego pozwalają na uzyskanie pewnej poprawy, jednak nie zapewniały uzyskania trwale korzystnych wyników.
Należą do nich: klasyczne techniki masażu (w tym tzw. masaż limfatyczny), masaż pneumatyczny z użyciem pomp i różnorodnych urządzeń uciskowych. Stosowano także unoszenie kończyny, ćwiczenia fizyczne, bandaże uciskające, ubiory uciskowe. Najskuteczniejsze spośród tych technik wydaje się stosowanie dobrze dopasowanych ubiorów uciskowych. Zwykle jednak, mimo stosowania opisanych metod zachowawczych, obrzęk limfatyczny stale nasila się, dochodzi do rozrostu i zwłóknienia podskórnej tkanki tłuszczowej, konieczne staje się leczenie operacyjne.
Stosowano różne metody leczenia operacyjnego. W nadziei, że tunele utworzone wokół wszczepów ułatwią odpływ chłonki, wykonywano podskórne wszczepy szwów, rurek, pasm, wykonane z jedwabiu, gumy, różnych tworzyw sztucznych. Inna grupa zabiegów oparta była na koncepcji wytworzenia połączenia między tkanką podskórną i mięśniami (miały one wchłaniać nadmiar limfy) poprzez wszczepienie do mięśni pasm powięzi, lub płatów tłuszczowo-powięziowych, płatów skóry właściwej lub poprzez wycinanie powięzi szerokiej, także z rozległymi obszarami skóry i tkanki podskórnej. Kolejna grupa zabiegów opierała się na idei połączenia tkanki podskórnej patologicznej kończyny z tułowiem poprzez wszczepienie unaczynionej sieci, lub płatów mięśniowych. Wycinano także nadmiarową skórę i tkankę podskórną, pokrywając powięzie przeszczepami skóry pośredniej grubości. Wykonywano ponadto zespolenia naczyniowe pomiędzy układam limfatycznym i żylnym (np. połączenie przekroju węzła chłonnego z żyłą odpiszczelową), zespolenia naczyń limfatycznych i żylnych, przeszczepianie naczyń limfatycznych. Niemniej jednak, wszystkie spośród powyżej opisanych zabiegów nie zapewniają uzyskania stałych satysfakcjonujących wyników.
Do najskuteczniejszych metod leczenia należy liposukcja. Została ona wprowadzona do leczenia obrzęków limfatyczno-tłuszczowych w połowie lat 1980tych. Stwierdzono wówczas, że po odessaniu tkanki podskórnej w obrzękach następuje szybka poprawa, ale wkrótce występują nawroty, którym należy zapobiegać stosowaniem terapii uciskowej. Metoda ta pozwala na skuteczną likwidację obrzęku poprzez odessanie obrzękniętej i zwłókniałej tkanki tłuszczowej w trakcie jednego zabiegu.
Autor operował liczne pacjentki z obrzękami limfatyczno- tłuszczowymi kończyn górnych oraz dolnych. W trakcie zabiegów trwających od 1,5 do 4 godzin odsysano od 700 do 3800 ml półpłynnej tkanki tłuszczowej. Osoby te następnie poddawano pressoterapii; bezpośrednio po zabiegach stosowano bandażowanie (podczas 2-3 dniowego pobytu w Oddziale), następnie bandażowanie oraz odzież kompresyjną dopasowaną do nowych rozmiarów kończyny (rękawy -pończochy) w sposób ciągły. Bezpośrednio po operacji (po ok. 48-72 godz.) uzyskiwano zmniejszenie obwodu kończyn o 3-10 cm, po 3 i 12 miesiącach rozmiary utrzymywały sią na podobnym poziomie. Pacjentki dobrze znosiły zabieg oraz okres pooperacyjny. Po operacjach obserwowano zasinienia, wybroczyny, umiarkowane dolegliwości bólowe. Nie obserwowano poważnych komplikacji (tromboembolia, zatorowość tłuszczowa). Na podstawie własnych doświadczeń nabraliśmy przekonania, że liposukcja z następową terapią uciskową jest skuteczną formą leczenia obrzęków limfatyczno- tłuszczowych kończyn
