Liposukcja

Na przełomie lat 1970 i 1980 tych opracowano, a kilka lat później szeroko spopularyzowano nową metodę modelowania tkanki tłuszczowej z użyciem urządzeń ssących. Początkowo zastosowanie Liposukcji było ograniczone do lokalnych nadmiarów tkanki tłuszczowej występujących typowo w okolicy nadkrętarzowej, na ramionach i brzuchu, z biegiem lat opisywano coraz to nowe zastosowania, opracowując szczegółowe zasady operacyjne w odniesieniu do deformacji różnych okolic ciała.

Obecnie Liposukcja jest stosowana w większości zabiegów tzw "konturowania ciała" (body contouring), w zależności od aktualnych potrzeb, wynikających z lokalnej dystrybucji tkanki tłuszczowej. Początkowo zalecano odsysanie stosunkowo niewielkich ilości tkanki, (do1500 ml), z biegiem czasu na skutek zwiększonych oczekiwań pacjentów, coraz większa ilość chirurgów decydowała się na rozleglejsze zabiegi.

Ilość i rozmieszczenie tkanki tłuszczowej zależy od czynników genetycznych , środowiskowych, oraz efektów starzenia. Dieta, ćwiczenia, tryb życia - to czynniki indywidualnych proporcji budowy ciała, możliwe do modulowania w ramach wzorca genetycznego. Starzeniu towarzyszy zmniejszenie masy tkanki mięśniowej, zastępowanej u większości tkanką tłuszczową oraz utrata elastyczności tkanek; każdy z wymienionych czynników wpływa na lokalną ilość tkanki tłuszczowej i zwiększenie powierzchni powłok.

Wiadomo, że istnieją obszary tkanki tłuszczowej w pierwszej kolejności podlegające wahaniom wagi ciała -zarówno tyciu, jak i chudnięciu- należy do nich pula ulokowana w powłokach brzusznych, zaś tkanka podskórna bioder i pośladków jest znacznie mniej zmienna objętościowo. Okazało się, że procesami tymi (lipoliza) kierują określone receptory tkankowe; alfa 2 hamujące lipolizę, oraz beta 1 przyspieszające lipolizę. Receptory te rozmieszczone są w różnych proporcjach w poszczególnych obszarach tkanki tłuszczowej. Obszary tkanki w których przeważają receptory alfa2 poddane operacji odsysania tłuszczu nawet po zwiększeniu całkowitej wagi ciała nie powracają do poprzednich zniekształceń, efekty zabiegu są trwałe, w przypadku obszarów sterowanych receptorami beta 1 może dojść po liposukcji w razie nieprzestrzegania zaleceń dietetycznych do rozwinięcia się otyłości hypertroficznej.

Typowy sprzęt potrzebny do przeprowadzania operacji (LIPOSUKCJA) składa się z następujących elementów

Pompy próżniowej ze zbiornikami o różnej pojemności,
Grubościennego przewodu,
Końcówek roboczych w kształcie kaniul o różnej długości, średnicy, różnym typie zakończeń, zmienianych zależnie od okolicy ciała i preferencji chirurga. Należy kierować się zasadą używania końcówek o jak najmniejszej średnicy ze względu na mniejszą traumatyzację tkanki tłuszczowej. Stosuje się zwykle kaniule o średnicy 3 - 6 mm, grubsze rezerwując dla bardzo rozległych operacji.

Podstawowym warunkiem podjęcia LIPOSUKCJI, podobnie jak i jakiejkolwiek innej operacji ze wskazań subiektywnych jest dobry stan zdrowia. Niezbędnym warunkiem miejscowym dla LS jako operacji izolowanej jest dobra elastyczność i odpowiednie napięcie powłok, co daje możliwość usunięcia znacznych ilości tkanki tłuszczowej bez obawy spowodowania względnych nadmiarów skóry. Konieczne jest dokładne badanie jamy brzusznej pod kątem przepuklin, blizn pooperacyjnych, pourazowych.

Zabieg planujemy, rozrysowując dokładnie nadmiary tkanki tłuszczowej w pozycji stojącej. Zaznaczamy obszary głównych, najgrubszych pokładów tkanki, wokół obszary cieńszych złogów, wreszcie obszar delikatnego, bezstopniowego przejścia w tkanki okoliczne. Stosujemy najczęściej znane z kartografii poziomice. Zabieg wykonujemy w znieczuleniu miejscowym, lub ogólnym , zależnie od jego rozległości. W przypadkach o mniejszej rozległości (do 2500ml) stosujemy znieczulenie miejscowe w stężeniach 0,05% -0,1% lidocainy i 1;1000000 adrenaliny, według tzw. "techniki tumescencyjnej". W rozleglejszych zabiegach preferujemy jednak znieczulenie ogólne ze względu na krótszy czas operacji, wygodę operatora i mniejszy dyskomfort pacjentów. Niezależnie od narkozy w celu zmniejszenia krwawienia infiltrujemy tkanki roztworami zawierającymi adrenalinę, co wydaje się korzystnie ograniczać krwawienie z pola operacyjnego. Tkanki nastrzykuje się roztworami adrenaliny i lidokainy w soli fizjologicznej, z dodatkiem bikarbonatu. Po odpowiednim ich spęcznieniu wykonujemy nacięcie nożem nr 11, i przez otwór wprowadzamy kaniulę. Przed zasadniczym odsysaniem należy tkankę podskórną odpowiednio rozbić, tunelizować - energicznie przeprowadzając kaniulę tam i z powrotem we wszystkich kierunkach, na wszystkich poziomach. Podczas odsysania należy zawsze kontrolować ręką końcówkę kaniuli. Według metody klasycznej liposukcji usuwano tkankę tłuszczową z pozostawieniem warstwy grubości 1-1,5 cm przylegającej do skóry. Stosunkowo dużej wprawy wymaga odpowiednie wyczuwanie poprzez skórę powierzchni opracowywanego tłuszczu. Po uzyskaniu pożądanego ścieńczenia tkanki podskórnej, oraz jej wygładzenia należy wyrównać uskoki pomiędzy obszarami operowanymi, a sąsiadującymi. Otworki pozostawia się otwarte pod opatrunkiem absorpcyjnym. Istotnym czynnikiem zapobiegania krwiakom oraz wysiękom śródtkankowym jest stosowanie ciasnego ubioru uciskowego. W Klinice zalecamy jego noszenie przez miesiąc w dzień i w nocy, jedynie z przerwami na kąpiel. Wskazany jest umiarkowany ruch, celem zapobieżenia powikłaniom zakrzepowym.

W latach 1980 tych liposukcja stała się jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów operacyjnych. Nieodłącznie związane są z tym zabiegiem, podobnie jak z każdym innym możliwości powikłań. Do częstszych powikłań należą zakażenia, krwiak, gromadzenie wysięku surowiczego, uszkodzenie nerwów skórnych, powikłania zakrzepowe, nierówności powierzchni. Nie do uniknięcia, szczególnie w przypadkach większych operacji są przypadki wymagające ponownej korekcji. Nie są to w żadnym razie sytuacje częste, a ich naprawa pozwala uzyskać korzystne wyniki końcowe. Wyjątkowo opisywano powikłania zakrzepowo-zatorowe prowadzące do zgonu.

Liposukcja znajduje zastosowanie najczęściej w następujących okolicach:

Twarz - likwidacja podwójnego podbródka.
Ramiona - likwidacja wiotkości w okolicy mięśnia trójgłowego.
Piersi - uzupełnienie klasycznych metod redukcyjnych, pozostawiających często charakterystyczne uwypuklenie w okolicy pachowej piersi, a jako zabieg samodzielny w niektórych przypadkach ginekomastii,
Brzuch -uzupełnienie klasycznej abdominoplastyki, lub samodzielnie, w zależności od stanu napięcia powłok.
Biodra i uda -istnieje siedem podstawowych typów zniekształceń konturowych okolicy bioder i ud. Klasyfikacja Grazera jest opracowana na podstawie odmienności anatomicznych w obrębie skóry, tkanki podskórnej, mięśni i kości, odzwierciedlających wzór genetyczny, stan odżywienia, przebieg procesu starzenia oraz wady i zniekształcenia wrodzone.

Typ 1 - odkładanie się tkanki tłuszczowej głównie w okolicach przyśrodkowych ud, występuje w postaci izolowanej lub samoistnie,
Typ 2 - deformacja typu "bryczesów", lub "troków od siodła" - nadmiary tkanki podskórnej w okolicach nadkrętarzowych,
Typ 3 - wklęśnięcie w okolicy przyśrodkowej pośladków, razem z deformacją typu bryczesowego,
Typ 4 - deformacja "skrzypcowa", lub "wiolonczelowa" - nadmiar tkanki podskórnej w okolicach grzebieni talerzy biodrowych, oraz okolicach nadkrętarzowych,
Typ 5 - otyłość, szczególnie w przypadkach dysproporcji; mała klatka piersiowa, duża miednica i uda, może także podlegać leczeniu operacyjnemu,
Typ 6 - pourazowe i wrodzone asymetrie konturowe,
Typ 7 - atrofia, zwiotczenie tkanek na skutek starzenia bądź znacznej utraty wagi (np. po operacjach wyłączających fragment przewodu pokarmowego).

W przypadku pacjentów o dostatecznie dużym napięciu powłok wystarcza zwykle modelowanie za pomocą samego odsysania. (głównie w typach 2,3,4,5,6.), podczas gdy typy 1i 7, a także czasami 4i6 wymagają redukcji skóry.

Przeczytaj więcej o liposykcji w leczeniu obrzęków

Literatura:

Mc Grazer, F.M;Abdominoplasty, Body contouring, Vol 6, pp3929-4028,w Mc Carthy,J.G, (Ed) Plastic Surgery, Saunders, 1990,
Knakiewicz,H, Wąsik.F, i inni; Zastosowanie liposukcji do uzupełniania ubytków tkanek i usuwania tłuszczaków, Przegl. Dermatol, 1993, tom 80, nr3,pp251-255
Sjostrom, L;Fat cells and body weight ijn Stunkard, A.J. (Ed); Obesity, philadelphia, Saunders, 1980, pp72-100
Salans, L.B, Horton, E.S, Sims,E.A; Experimental obesity in man; cellular character of the adipose tissue, J.Clin.Invest,50;1005, 1971
Kesselring, U.K, Meyer, R; A suction curette for removal of excessive local deposits of subcutaneous fat, Plast.Rec.Surg, 62; 305, 1978
Illouz, Y.G; Body contouring by lipolysis- a 5 year experience with over 3000 cases, Plast.Rec.Surg,72;591, 1983
Teimourian, B, Rogers, W,B, A National Survey of Complications Asociated with Suction Lipectomy; A Comparative study, Plast.Rec.Surg. 84, 4, 1989.
Courtiss,E,H, Choucair, R,J, Donelan, M,BLarge-Volume Suction Lipectomy; An Analysis of 108 Patients., Plast.Rec Surg.89,6,1992
Badran, H,A, Kodeara, K,Z, Mabrouk, M,H, Blood conservation in Massive Suction Lipectomy, Plast. Rec.Surg.92,7, 1993
Klein, J, A, Tumescent Technique for Local Anaesthesia Improves Safety in Large- Volume Liposuction, Plast.Rec.Surg.92,6,1993
Samdal,F, Amland,P,F, Bugge,J,F, Plasma Lidocaine Levels During Suction-Assisted Lipectomy Using Large Doses of Dilute Lidocaine with Epinephrine, Plast.Rec.Surg, 93,6,1994
Rusciani,L, Liposuction, referat wygłoszony na kongresie Skin Therapy Update, Kreta, Aghia Pelaghia, 13-17.10.1994.
Liposukcja (red CW Hanke, G Sattler), Bieniek A (red) Urban i Partner Wrocław 2008